Παρεμβατικό πρόγραμμα διατροφικής αγωγής στο δήμο Θερμαϊκού

Abstract

Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να καταγράψει τις διατροφικές και συμπεριφορικές συνήθειες πασχόντων από μη μεταδιδόμενα νοσήματα αλλά και να αξιολογήσει τα μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα ενός προγράμματος διατροφικής παρέμβασης με βασικό στόχο τη βελτίωση ανθρωπομετρικών δεδομένων, διατροφικής συμπεριφοράς και βιοχημικών δεικτών. Μέθοδος: Βασικές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ήταν η ύπαρξη μίας τουλάχιστον κατάστασης από τις παχυσαρκία, καρδιαγγειακή νόσος, διαβήτης, υπερλιπιδαιμία και υπέρταση. Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις βάρους, % ποσοστού σωματικού λίπους, περιφερειών μέσης, γοφών, λαιμού και έγινε εκτίμηση διατροφικών και συμπεριφορικών συνηθειών του δείγματος μέσω ερωτηματολογίου στη πρώτη φάση του προγράμματος. Μετά την αρχική εκτίμηση δόθηκε ειδική δίαιτα σε κάθε συμμετέχοντα καθώς και συμβουλές γύρω από τη διατροφή και υγεία στη διάρκεια της παρέμβασης. Η πορεία μεταβολής των σωματομετρικών δεδομένων και η συμμόρφωση στο πρόγραμμα αξιολογήθηκε τακτικά στη διάρκεια του προγράμματος. Αποτελέσματα: Ως προς την πορεία της παρέμβασης παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση για το βάρος (p=0.002), το % ποσοστό σωματικού λίπους (p=0.015) και τις περιφέρειες μέσης (p=0.000) και γοφών (p=0.010). Παρατηρήθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ WHR και καρδιαγγειακών (p=0.001), υπερτασικών και % ποσοστού λίπους (p=0.001), περιμέτρου μέσης (p=0.001) και WHR (p=0.003), ενώ με την υπερλιπιδαιμία σχετίστηκαν θετικά η περίμετρος μέσης (p=0.032) και το WHR (p=0.004). Η ομάδα που δήλωσε πως παραλείπει συχνότερα γεύματα με στόχο την απώλεια βάρους είναι αυτή της παχυσαρκίας, η οποία παράλληλα συσχετίζεται θετικά και με την κατανάλωση γευμάτων μπροστά στην τηλεόραση (p=0.019), ενώ παρατηρήθηκαν χαμηλές συχνότητες κατανάλωσης πρωινού για όλο το δείγμα. Μικρότερες τιμές ΔΜΣ παρουσιάζουν τα άτομα που περπατούν μεταξύ 30-60 λεπτά καθημερινά, ενώ αρνητική συσχέτιση εντοπίστηκε μεταξύ % ποσοστού σωματικού λίπους και χρόνου περπατήματος. Ως προς την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων, τα προϊόντα ζωικής προέλευσης παρουσιάζουν γενικά αρκετά υψηλότερα ποσοστά για χαμηλότερες συχνότητες σε σχέση με γεύματα βασισμένα σε λαχανικά ή ακόμη και ωμά λαχανικά και φρούτα. Τέλος καταγράφηκε συντριπτική προτίμηση των συμμετεχόντων στο ελαιόλαδο σε σχέση με τα υπόλοιπα εδώδιμα λίπη ενώ η κατανάλωση βουτύρου σχετίζεται θετικά με τη μέση τιμή χοληστερόλης (p=0.018) και της μαργαρίνης με την LDL χοληστερόλη (p=0.008). Συμπεράσματα: Από την επεξεργασία των διατροφικών δεδομένων προέκυψε πως για το Δήμο Θερμαϊκού η κατανάλωση προϊόντων βρίσκεται κοντά στα πρότυπα της Μεσογειακής Διατροφής, ενώ από τους παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση μη μεταδιδόμενων νοσημάτων ορισμένοι όπως το κάπνισμα και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας επιβεβαιώνονται και για το συγκεκριμένο δείγμα. Σχετικά με την πορεία μεταβολής των ανθρωπομετρικών δεδομένων στα πλαίσια του προγράμματος παρέμβασης, οι 4 πρώτοι μήνες φαίνεται πως έχουν μεσοπρόθεσμα σημαντική επίδραση τους, ενώ τα δεδομένα αυτά μπορεί να αποτελέσουν ένδειξη και για την προσδοκώμενη βελτίωση των βιοχημικών χαρακτηριστικών στο τέλος του προγράμματος.