Δυναμική του πληθυσμού του Donacilla Cornea (Poli, 1795) σε βιότοπο με ανθρωπογενείς επιδράσεις

Abstract

In the present study, has been examined the biology and ecology of bivalve Donacilla cornea (Poli, 1795), as well as the effect of human presence in the dynamic of D. cornea in two sandy beaches in N Aegean sea (Kalives Chalkidiki and Korinos Pieria). We studied the parametres: length (L), height (H), width (W), total wet weight (TWw), body wet weight (BWw), shell wet weight (SWw), total dry weight (TDw), bodt dry weight (BDw), shell dry weight (SDw), the dead community of Kalives and the environmental points (like temperature). Moreover sediment analysis for the grains size has been made as well as an effort to correlate the sediment color and the polymorphic colorful shell of this bivalve. The study areas in Kalives and Korinos belong to the moderately exposed to exposed beaches. The density of the study area in Kalives is one from the lowest in the Mediterenean with 14 individuals / 400 cm² while Korinos is one of the highest one with 202 individuals / 400 cm². Korinos belongs to the best habitat of D. cornea possibly due to its into that the substratum is found to be rough comparing with this of Kalives which is less rough. D. cornea has a massive colour polymorphism similar to the substratum. This similarity of the shell color with the sediment has been believed that is selected from the bivalve to decrease the posibility of its predation and generally for its protection. The animals in Kalives prefer mainly the highest place of the mediolittoral zone (70 – 80 %), less the middle while in the lowest place a small percentage is found (< 5 %). However in the summer a small percentage (about 10 %) is presented. These bivalves may move mainly from the higher and the lower place towards middle mediolittoral. Simirarly, in Korinos, 85 % of the bivalves, prefer the upper mediolittoral zone and small percentages (15 %), are found in the middle and the lowest mediolittoral zone. During the summer in Kalives, a great presence of dead shells of median size length has been found. This presence of the dead shells could be a partially result of the human impact (swimmers) and in weakness of the time that move to a safer level. At Kalives, the species increases more in weight and less in size (i.e. length) while at Korinos the species are more elongated and narrow from those of Kalives. Finally, the spawning seems to take place during June and July.

Σε αυτή την πτυχιακή εργασία εξετάστηκε η βιολογία και η οικολογία του δίθυρου Donacilla cornea (Poli, 1795) καθώς και η επίδραση της ανθρώπινης παρουσίας στην δυναμική του είδους στις Καλύβες Χαλκιδικής και σε περιοχή του Κορινού Πιερίας. Καταγράφηκαν οι μορφομετρικοί παράμετροι: μήκος (L), ύψος (H), πάχος (W), ολικό υγρό βάρος (TWw), υγρό σωματικό βάρος (BWw), υγρό βάρος θυρίδων (SWw), ολικό ξηρό βάρος (TDw), ξηρό βάρος σώματος (BDw)και ξηρό βάρος των θυρίδων (SDw), η θανατοκοινωνία στις Καλύβες αλλά και τα περιβαλλοντικά στοιχεία (όπως θερμοκρασία). Επιπλέον έγινε κοκκομετρική ανάλυση του ιζήματος καθώς και μια προσπάθεια συσχέτισης μεταξύ του ιζήματος και των χρωμάτων του κελύφους του πολύχρωμου αυτού δίθυρου οστράκου. Η περιοχή μελέτης στις Καλύβες κατατάσσεται στις μέτρια εκτεθειμένες περιοχές από πλευράς επίδρασης του ανέμου και του κυματισμού όπως και του Κορινού. Η πυκνότητα της περιοχής μελέτης στις Καλύβες Χαλκιδικής είναι από τις χαμηλότερες της Μεσογείου με 14 άτομα / 400 cm² και του Κορινού από τις υψηλότερες με 202 άτομα / 400 cm². Ο Κορινός θεωρείται από τους καλύτερους βιοτόπους του D. cornea δεδομένου ότι το υπόστρωμα βρέθηκε να είναι αδρόκοκκο συγκρινόμενο με αυτό των Καλυβών που είναι λεπτόκοκκο. Το αμμοκόχυλο εμφανίζει μεγάλο χρωματικό πολυμορφισμό ίδιο με αυτόν του υποστρώματος. Αυτή η χρωματική εναρμόνιση του εξωτερικού του κελύφους με το ίζημα θεωρείται ότι εντάσσεται στην προσπάθεια του δίθυρου αυτού να μειώσει την πιθανότητα της θήρευσης του και γενικά για την προστασία του. Τα ζώα στις Καλύβες, προτιμούν κυρίως την ανώτερη θέση της μεσοπαραλιακής ζώνης (70 – 80 %) λιγότερο τη μέση ενώ στην κατώτερη εντοπίζεται πολύ μικρότερο ποσοστό (<5%). Παρόλα αυτά βρέθηκε ότι το καλοκαίρι ένα μικρό ποσοστό (περίπου 10 %) μετακινείται κυρίως από την ανώτερη αλλά και την κατώτερη θέση προς τη μέση μεσοπαραλιακή. Ομοίως, στον Κορινό, το 85 % προτιμάει την ανώτερη θέση και σε μικρά ποσοστά βρίσκεται στη μέση και κατώτερη θέση της μεσοπαραλιακής ζώνης. Κατά την θερινή περίοδο καταγράφηκε μεγάλη παρουσία θανατοκοινωνίας ατόμων μεσαίου μεγέθους (μήκους) στις Καλύβες που ως ένα βαθμό μπορεί να αποδοθεί στην αυξημένη ανθρώπινη 56 παρουσία (λουόμενοι) αλλά και στην αδυναμία της έγκαιρης μετακίνησής του σε ασφαλέστερα επίπεδα. Τα άτομα που συλλέχθηκαν από τις Καλύβες φαίνεται να δίνουν περισσότερο βάση στην αύξηση του βάρους τους και λιγότερο στο μέγεθος (π.χ. μήκος) ενώ τα άτομα του Κορινού είναι πιο μακρόστενα από αυτά των Καλυβών. Τέλος, η ωοτοκία ξεκινάει τον Μάιο, κορυφώνεται τον Ιούνιο και τελειώνει τον Ιούλιο.