Eureka! Institutional Repository

Σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης, «ευθανασία» σημαίνει το καλώς θνήσκειν και είναι μια ελληνική λέξη, σύνθετη από το επίρρημα «ευ» (=καλά, ωραία, ένδοξα) και «θάνατος», δηλαδή καλός θάνατος. Το αίτημα για ευθανασία έχει κατ’ ουσίαν ως περιεχόμενο την επιθυμία για ένα καλό θάνατο, την επίκληση του δικαιώματος στο θάνατο. Σήμερα στην ευθανασία δίνονται πολλά ονόματα και μπορεί κανείς να ακούσει να της αποδίδεται νόημα με φράσεις όπως «βοήθεια να αυτοκτονήσει κανείς» ή «βοήθεια να πεθάνει» ή «θάνατος από ελεημοσύνη» ή «θάνατος με αξιοπρέπεια». Ο όρος ευθανασία δημιουργήθηκε από τον Άγγλο φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον, ο οποίος έγραψε ότι « Το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν γαλήνιο και εύκολο θάνατο». Σήμερα, με τον όρο ευθανασία γενικά νοείται η επίτευξη ενός καλού θανάτου, όπου ένα άτομο Α τελειώνει τη ζωή ενός άλλου προσώπου Β, για το καλό του/της Β. Είναι δηλαδή, η πρακτική της εκ προθέσεως λήξης μιας ζωής για να ανακουφίσει τον πόνο και τα βάσανα κάποιου ατόμου.(Κuhse,1992). Αυτή η κατανόηση του ορισμού της ευθανασίας τονίζει δύο σημαντικά χαρακτηριστικά των πράξεων της ευθανασίας. Πρώτον, οτι η ευθανασία συνεπάγεται το σκόπιμο τερματισμό της ζωής ενός ατόμου και δεύτερον, οτι η ζωή τερματίζεται για το καλό του προσώπου του οποίου τη ζωή αφορά-συνήθως επειδή αυτός ή αυτή πάσχει από κάποια ανίατη ασθένεια ή βρίσκεται σε τελικό στάδιο της ζωής του. Αυτό που διακρίνει την ευθανασία από τις περισσότερες άλλες μορφές της εκ προθέσεως λήξης της ζωής . Σε κάθε οργανωμένη κοινωνία υπάρχουν συγκεκριμένες διατάξεις και νομοθετικές θέσεις που απαγορεύουν και τιμωρούν την αφαίρεση ζωής ενός προσώπου και επιπλέον υπαγορεύουν βασικές αρχές για αυτό το θέμα. Για παράδειγμα, στη Βρετανική Βουλή των Λόρδων, η επιτροπή Ιατρικής Δεοντολογίας ορίζει την ευθανασία ως «μια σκόπιμη παρέμβαση που πραγματοποιείται με τη ρητή πρόθεση να τελειώσει μια ζωή, για την ανακούφιση από το δυσεπίλυτο πόνο». Στην Ολλανδία και άλλες σκανδιναβικές χώρες, η ευθανασία νοείται ως «παύση της ζωής από γιατρό μετά από αίτημα του ασθενούς » (Ηarris,2001). Άλλοι πολιτισμοί έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Στην Ιαπωνία, η αυτοκτονία δεν θεωρείται παραδοσιακά ως αμαρτία, όταν αυτή χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις τιμής και κατά συνέπεια, οι αντιλήψεις διαφέρουν όπως έχουν ποτιστεί από την εκάστοτε παράδοση. (Otani,2010). Επιπλέον, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των πολιτιστικών παραδόσεων ως προς το πότε η αφαίρεση ζωής θεωρείται λάθος. Αν γυρίσουμε στις ρίζες της δυτικής μας παράδοσης, διαπιστώνουμε οτι στην ελληνορωμαϊκή εποχή έγιναν ευρέως αποδεκτές διάφορες πρακτικές, όπως η παιδοκτονία ,η αυτοκτονία και η ευθανασία (Kant,1986). Οι περισσότεροι ιστορικοί της Δυτικής ηθικής συμφωνούν ως προς το ότι ο Ιουδαϊσμός και η άνοδος του Χριστιανισμού συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στη γενική αίσθηση ότι η ανθρώπινη ζωή κατέχει «αγιότητα» και ο απλός άνθρωπος δεν πρέπει να την αφαιρεί σε καμία περίπτωση, καθώς η λήξη της επί της γης ζωής είναι θέλημα Θεού και έχει παρατηρηθεί από σημαίνοντες Χριστιανούς συγγραφείς ως παραβίαση των φυσικών νόμων (Kant,1986). Σήμερα, υπάρχει μια ευρεία λαϊκή υποστήριξη για ορισμένες μορφές ευθανασίας και πολλοί σύγχρονοι φιλόσοφοι έχουν υποστηρίξει οτι η ευθανασία είναι ηθικά δικαιολογημένη. To έλεος για ασθενή ο πόνος του οποίου είναι ανυπόφορος και ο σεβασμός για την αυτονομία είναι οι κύριοι λόγοι για εκείνους που υποστηρίζουν την ηθική νομιμότητα της ευθανασίας. Η επίσημη θρησκευτική αντιπαράθεση ωστόσο παραμένει αμετάβλητη και εξακολουθεί να θεωρείται από τους εκπροσώπους της ότι η ευθανασία είναι αμαρτία και έγκλημα. Το θέμα της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι: «Γνώσεις και στάσεις φοιτητών Νοσηλευτικής απέναντι στην ευθανασία». Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η παρουσίαση της στάσης και των αντιλήψεων των φοιτητών Νοσηλευτικής απέναντι στο καίριο ζήτημα της ευθανασίας. Επίσης, θα απαντηθεί αν και κατά πόσο επηρεάζεται η στάση των φοιτητών νοσηλευτικής απέναντι στην ευθανασία κυρίως από την εκπαίδευση που λαμβάνουν. Η δομή της εργασίας χωρίζεται σε δύο μέρη: το Γενικό και το Ειδικό. Το Γενικό μέρος περιλαμβάνει την παρουσίαση των διαφόρων τύπων της ευθανασίας , μια ιστορική αναδρομή του θέματος και νομικά ζητήματα που αφορούν την ευθανασία. Επίσης, παρουσιάζονται κάποια ηθικά ζητήματα που προκύπτουν μέσα από την ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας. Το Ειδικό μέρος περιλαμβάνει την μελέτη που πραγματοποιήθηκε, προκειμένου να διευρευνηθούν οι στάσεις και γνώσεις των φοιτητών Νοσηλευτικής απέναντι στην ευθανασία. Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε πήραν μέρος εγγεγραμένοι φοιτητές Νοσηλευτικής του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, που φοιτούσαν στο πρώτο και τελευταίο εξάμηνο. Οι φοιτητές απάντησαν σε ερωτηματολόγιο, το οποίο δομήθηκε μετά από ανασκόπηση της βιβλιογραφίας ανάλογων ερευνών και προσαρμόστηκε στα ελληνικά πολιτισμικά δεδομένα. Το ερωτηματολόγιο καταγράφει τα δημογραφικά στοιχεία των φοιτητών και το επίπεδο της ενημέρωσής τους απέναντι στην ευθανασία καθώς και τη στάση τους απέναντι στην εφαρμογή της κυρίως σε ασθενείς τελικού σταδίου. Η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων έγινε ανώνυμα , σύμφωνα με τους κανόνες της ερευνητικής δεοντολογίας.